Yer Fıstığı Tohumu Yetiştirme ve Bakım Rehberi
Yer fıstığı (Arachis hypogaea), baklagil familyasından gelen, sıcak iklimleri seven bir bitkidir. Tohumdan yetiştirilmesi kolay olup, doğru koşullar sağlandığında verimli bir hasat elde edilebilir. İşte yer fıstığı tohumu yetiştirme ve bakımı için adım adım bir rehber:
1. Tohum Seçimi ve Hazırlık
- Kaliteli, organik ve çimlenme garantili tohumlar seçin. Kabuklu yer fıstıklarından tohum alabilirsiniz, ancak işlenmemiş olmaları önemlidir.
- Tohumları ekimden önce 12-24 saat ılık suda bekletin; bu, çimlenmeyi hızlandırır.
2. İklim ve Zamanlama
- Yer fıstığı, sıcak ve don riski olmayan bölgelerde yetişir. İdeal sıcaklık 20-30°C arasındadır.
- Ekim zamanı, ilkbaharda toprak sıcaklığının 18°C'ye ulaştığı dönemde yapılmalıdır. Genellikle nisan-mayıs ayları uygundur.
3. Toprak Hazırlığı
- Toprak, iyi drene edilmiş, kumlu-tınlı ve hafif asidik (pH 5.5-6.5) olmalıdır. Ağır killi topraklardan kaçının.
- Ekim öncesi toprağı 15-20 cm derinlikte çapalayarak havalandırın ve organik gübre (örneğin, kompost) ekleyin.
4. Ekim İşlemi
- Tohumları 5-7 cm derinliğe, sıralar arasında 60-75 cm, sıra üzerinde 15-20 cm aralıklarla ekin.
- Her çukura 2-3 tohum koyun ve üzerini toprakla örtün. Hafifçe sulayın, ancak aşırı su vermeyin.
5. Sulama
- İlk birkaç hafta toprağı nemli tutun, ancak su birikintisi oluşturmayın. Çimlenme sonrası, bitki gelişim döneminde düzenli sulama yapın.
- Çiçeklenme ve meyve oluşumu dönemlerinde sulamayı artırın, ancak aşırı sudan kaçının çünkü kök çürümesine neden olabilir.
6. Gübreleme
- Yer fıstığı azot bağlayıcı bir bitki olduğu için fazla azotlu gübre kullanmayın. Bunun yerine, fosfor ve potasyum ağırlıklı gübreler tercih edin.
- Ekim öncesi toprağa kompost veya iyi yanmış gübre karıştırmak yeterli olabilir. Bitki büyüdükçe, çiçeklenme döneminde hafif bir gübre takviyesi yapılabilir.
7. Bakım İşlemleri
- Yabani ot kontrolü için düzenli çapalama yapın. Bitkiler büyüdükçe, kökleri korumak için yüzeysel çalışın.
- Yer fıstığı bitkisi, çiçeklerini toprağa gömer ve meyveleri toprak altında oluşur. Bu nedenle, bitkinin etrafına hafif bir toprak yığını (malç) ekleyerek meyve gelişimini destekleyin.
- Hastalık ve zararlılara karşı düzenli gözlem yapın. Yaprak bitleri veya mantar hastalıkları görülürse, organik ilaçlarla müdahale edin.
8. Hasat
- Yer fıstığı, ekimden sonra genellikle 4-5 ay içinde hasat edilebilir. Yapraklar sararmaya başladığında ve bitki solduğunda hasat zamanı gelmiştir.
- Bitkiyi kökünden dikkatlice sökün, topraktan çıkarın ve fıstıkları ayırın. Hasat sonrası, fıstıkları birkaç hafta gölgede kurutun.
9. Saklama
- Kurutulmuş yer fıstıklarını serin, kuru ve havalandırılmış bir ortamda saklayın. Nemden koruyarak küflenmeyi önleyin.
Sonuç
Yer fıstığı yetiştirmek, sabır ve düzenli bakım gerektiren keyifli bir süreçtir. Doğru toprak, sulama ve iklim koşulları sağlandığında, ev bahçenizde veya tarlanızda başarılı bir şekilde yetiştirebilirsiniz. Unutmayın, yer fıstığı bitkisi kendine özgü büyüme alışkanlıklarına sahiptir, bu yüzden toprak altındaki gelişimini gözlemlemek önemlidir.
|
